Tanaporn Surinkum on September 12, 2019 No Comments
ประเทศไทยกำหนดนิยาม “ผู้สูงอายุ” ไว้ในพระราชบัญญัติผู้สูงอายุพ.ศ. 2546 มาตรา 3 “ผู้สูงอายุ” หมายความว่า บุคคลซึ่งมีอายุเกิน หกสิบปีบริบูรณ์ขึ้นไป และมีสัญชาติไทย แต่ในประเทศที่พัฒนาแล้วส่วนใหญ่ใช้อายุ 65 ปีขึ้นไป การแบ่งช่วงอายุของผู้สูงวัยสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ช่วง คือ วัยต้น (อายุ 60 – 69 ปี) วัยกลาง (อายุ 70 – 79 ปี) และวัยปลาย (อายุ 80 ปีขึ้นไป) ผลการสำรวจข้อมูลประชากรสูงวัยในประเทศไทยของสำนักงานสถิติแห่งชาติในปีพ.ศ. 2557 พบว่าประเทศไทยมีผู้สูงวัยจำนวนร้อยละ 14.9 ซึ่งเพิ่มขึ้นมากกว่าปีพ.ศ. 2537 ถึง 2 เท่า โดยสามารถจำแนกผู้สูงวัยเป็นวัยต้น ร้อยละ 56.5 วัยกลางร้อยละ 29.9 และวัยปลาย ร้อยละ 13.6 ประเทศไทยกำลังจะกลายเป็น “สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์” ในปีพ.ศ. 2564 หรือในอีกเพียง 4 ปีข้างหน้าเมื่อประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมีมากถึงร้อยละ 20 และคาดว่าจะเป็น “สังคมสูงวัยระดับสุดยอด”ในอีกไม่ถึง 20 ปีข้างหน้านี้เมื่อประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมีสัดส่วนถึงร้อยละ 28 ของประชากรทั้งหมด
ผู้สูงอายุเป็นวัยที่มีการเปลี่ยนแปลงการทำหน้าที่ของร่างกายที่เสื่อมถอยลงและมีพลังงานสำรองของร่างกายลดลงส่งผลให้เพิ่มโอกาสเสี่ยงที่จะได้รับการบาดเจ็บที่รุนแรงจากการออกกำลังกายผู้สูงอายุจึงถูกจัดให้เป็นกลุ่มประชากรที่เปราะบางและมีแนวโน้มในการมีกิจกรรมทางกายลดลงรวมทั้งพฤติกรรมการออกกำลังกายด้วยเช่นกันพยาบาลเป็นส่วนหนึ่งของบุคลากรวิชาชีพทางด้านสุขภาพที่มีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมพฤติกรรมการออกกำลังกายในผู้สูงอายุที่เปราะบางพยาบาลจึงควรส่งเสริมพฤติกรรมการออกกำลังกายในผู้สูงอายุที่เปราะบางโดยตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงตามวัยประโยชน์ของการออกกำลังกายหลักการออกกำลังกายที่ปลอดภัยและรูปแบบการออกกำลังกายที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุที่เปราะบาง
กายภาพบําบัดผู้ป่วยติดเตียง คือ การฟื้นฟูร่างกายผู้ป่วยในเรื่องต่างๆ เช่น ข้อ กล้ามเนื้อ หรือทำเพื่อผ่อนคลาย แต่สำหรับผู้ป่วยติดเตียง ที่ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้นั้น จะต้องทำกายภาพบำบัดแบบ Passive Rehabilitation exercise เพื่อช่วยเคลื่อนไหวข้อต่อต่างๆไม่ให้ติด ในขณะที่ผู้ป่วยไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้
นอกจากนี้ยังช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนต่างๆ รวมถึงการทำให้ผู้ป่วยตระหนักในความสามารถของตนเองจากการช่วยเหลือตนเองเบื้องต้นขณะทำกายภาพบำบัดร่วมกับผู้ดูแล เช่น ตะแคงตัว ลุกนั่ง เป็นต้น สำหรับในบทความนี้ เราได้ศึกษา และรวบรวมท่าทำกายภาพเบื้องต้น ที่ผู้ดูแลสามารถทำตามได้ อย่างไรก็ตาม ข้อแนะนำในการทำกายภาพบำบัดผู้ป่วยติดเตียงนั้น ผู้ดูแลต้องเคลื่อนไหวอย่างช้าๆ และควรทำซ้ำทุกวัน ท่าละ 10 ครั้ง/Set และควรทำ 3 Set/วัน เพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพของผู้ป่วยให้มากที่สุดค่ะ และที่สำคัญหากมีเตียงผู้ป่วยที่ปรับไฟฟ้าได้ก็จะช่วยให้ผู้ดูแลสะดวกมากขึ้นในการทำกายภาพค่ะ
ดูแลต้องเคลื่อนไหวอย่างช้าๆ และควรทำซ้ำทุกวัน ท่าละ 10 ครั้ง/Set และควรทำ 3 Set/วัน
ท่าที่ 1 ยกแขนขึ้น-ลง
จับบริเวณข้อศอก และข้อมือของผู้ป่วยให้หงายขึ้น ยกขึ้นตรงๆ ตามแนวระนาบข้างลำตัวเป็นจังหวะช้าๆ ยกขึ้นให้สุดจนถึงขนานกับหู แล้วเอาลงช้าๆเป็นจังหวะ
ท่าที่ 2 กาง-หุบแขน
จับบริเวณข้อศอก และข้อมือของผู้ป่วยพร้อมกางแขนออกมาด้านข้าง ค่อยๆงอข้อศอกและเหยียดแขนขึ้นชิดศีรษะ แล้วจึงงอข้อศอกกลับมาในทิศทางเดิม
ท่าที่ 3 หมุนข้อไหล่ เข้า-ออก
จับบริเวณข้อศอก และข้อมือของผู้ป่วยพร้อมกางแขนออกมาด้านข้างตั้งเป็นมุมฉาก 90 องศา ดันแขนผู้ป่วยลงด้านบน 10 ครั้ง และดันลงด้านล่าง 10 ครั้ง
ท่าที่ 4 งอ-เหยียดข้อศอก
วางแขนของผู้ป่วยแนบลำตัว แล้วหงายฝ่ามือขึ้น งอข้อศอกขึ้นจนมือแตะไหล่ผู้ป่วย แล้วจึงเหยียดออกช้าๆ
ท่าที่ 5 กระดกข้อมือขึ้น-ลง / ซ้าย-ขวา
จับบริเวณข้อมือของผู้ป่วยเเล้วกระดกมือขึ้น-ลง 10 ครั้ง เเล้วจึงจับมือบิดไปทางซ้าย-ขวา 10 ครั้ง
ท่าที่ 6 งอข้อนิ้วมือ
กำมือผู้ป่วย และกางออก 10 ครั้ง
พับนิ้วของผู้ป่วยทีละนิ้วเรียงกันไป 10 ครั้ง
จับนิ้วหัวแม่มือ เเล้วอีกข้างจับนิ้วที่เหลิือมาแตะที่นิ้วหัวแม่มือทีละนิ้ว 10 ครั้ง
ท่าที่ 7 กางนิ้วมือ
กางนิ้วมือผู้ป่วยเข้า-ออก 10 ครั้ง
ท่าที่ 8 งอ-เหยียดข้อสะโพก
ยกขาขึ้นเเล้ววางตั้งไขว้กับขาอีกข้าง ค่อยๆกดน้ำหนักลงจนตึง จึงคลายออก ทำด้านละ 10 ครั้ง
ท่าที่ 9 งอ-เหยียดข้อสะโพก
จับบริเวณข้อเท้า และ ข้อเข่าด้านล่าง เเล้วยกขาขึ้นเป็นมุมฉาก ทำข้างละ 10 ครั้ง
ท่าที่ 10 กาง-หุบข้อสะโพก
จับบริเวณข้อเท้า และข้อเข่า ยกขาขึ้นเล็กน้อย เเล้วกางออกด้านข้าง 45 องศาเเล้วหุบเข้า ข้างละ 10 ครั้ง
ท่าที่ 11 กระดกข้อเท้าขึ้น-ลง / ซ้าย-ขวา
ช้อนส้นเท้า และจับบริเวณหน้าแข้ง ยกส้นเท้าขึ้นจนรู้สึกตึงค้างไว้ 10 วินาที เเล้วจึงเอาลง ทำข้างละ 10 ครั้ง
หลังจากนั้นบิดข้อเท้าไปทางซ้าย และขวาสลับกัน 10 ครั้ง
ท่าที่ 12 กระดกนิ้วเท้าขึ้น-ลง / กาง-หุบ
กดปลายนิ้วเท้าขึ้น-ลง สลับกัน 10 ครั้ง
กางนิ้วเท้าให้รู้สึกตึงเเล้วหุบ ข้างละ 10 ครั้ง
ขอบคุณข้อมูลจาก brandinside
